Dopełniacz rzeczownika

0
1965
Istnieją dwa podstawowe sposoby wyrażania formy dzierżawczej rzeczownika:
1/ poprzez dodanie do rzeczownika `s lub ` , dopełniacz saksoński
2/ za pomocą of

 

Dopełniacz saksoński (’s)

Formy 's i ’ używamy tworząc dopełniacz rzeczowników odnoszących się do ludzi i niektórych istot żywych. Forma dopełniacza pojawia się na rzeczowniku poprzedzającym ten, którego dotyczy,
np.: an artist’s performance (występ artysty)
a dog’s tail (ogon psa)
the girl’s books (książki dziewczyny)

 

1. Przy pomocy 's tworzymy formę dzierżawczą:
1/ rzeczowników w liczbie pojedynczej oraz imion nie kończących się na s,

 

np.: Frank’s new girl (nowa dziewczyna Frank’a)
a boy’s brother (brat chłopca)
a waitress’s job (praca kelnerki)

 

2/ nieregularnych form liczby mnogiej,
np.: children’s toys (zabawki dzieci)
men’s sports (sporty mężczyzn (męskie))
sheep’s wool (wełna owcy)

 

3/ rzeczowników złożonych (Noun Compounds) i tytułów doddając 's do ostatniego elementu złożenia,
np.: my sister-in-law’s best friend (najlepsza przyjaciółka mojej bratowej)

 

the Secretary of State’s visit (wizyta Sekretarza Stanu)

 

4/ imion połączonych and dodając 's do ostatniego imienia gdy rzeczownik ten jest wspólny obu osobom,
np.: John and Mary’s houses (domy należące do Jana i Marii);
lub do każdego z nich, gdy rzeczownik nie jest im wspólny,
np.: John’s and Mary’s children (dzieci Jana i dzieci Marii)

 

2. Przy pomocy ’ tworzymy formę dzierżawczą:

 

1/ rzeczowników regularnie tworzących liczbę mnogą i imion własnych,
np.: the Smiths’ car (samochód Smith’ów)
the Jonses’ garden (ogród Jones’ów)
the girls’ school (szkoła dziewcząt)

 

2/ imion znanych postaci starożytnych,
np.: Euripides’ dramas (dramaty Eurypidesa)
Socrates’ death (śmierć Sokratesa)

 

Dopełniacz saksoński z rzeczownikami nieożywionymi

Jakkolwiek 's lub ’ to sposób tworzenia formy dzierżawczej rzeczowników ożywionych, niekiedy używamy go w przypadku:

 

1/ personifikacji (uosobiania) nazw krajów, miast, rzek, zjawisk przyrody, oraz samochodów, samolotów czy statków
np.: Britain’s most famous company (słynna firma brytyjska (Brytanii))
the city’s population (ludność miasta)
the sun’s rays (promienie słońca)

 

2/ grup ludzi związanych z instytucjami,
np.: the university’s budget (budżet uniwersytetu)

government’s policy (polityka rządu)

 

3/ zwrotów odnoszących sie do pojęć czasu, miary, pieniędzy,
np.: a day’s journey (dzień drogi)
a yard’s distance (odległość jarda)
ten dollars’ worth of (wartość dziesięciu dolarów)

 

4/ pewnych wyrażeń idiomatycznych,
np.: for goodness’ sake (na litość boską)
in my mind’s eyes (oczami duszy)

 

Dopełniacz saksoński bez rzeczownika

Czasami konstrukcja dzierżawcza 's ’ może wystąpić bez następującego po niej rzeczownika. Dzieje się tak wtedy, gdy odnosimy się do rzeczownika,

 

1/ którego możemy się domyślić z kontekstu,
np.: I need a car. We can use my mother’s.
(Potrzebuję samochód. Możemy wziąć mojej mamy.)

 

2/ określającego miejsce zamieszkania,
np.: I’m staying at my aunts’.
(Zatrzymałam się u cioci.)

 

3/ określającego przedsiębiorstwo, firmę lub sklep,
np.: She’s at the hairdresser’s.
(Ona jest u fryzjera.)

 

4/ określającego lekarza,
np.: I’ve got an appointment at the dentist’s.
(Mam wizytę u dentysty.)

 

Konstrukcja z of

Konstrukcji z of używamy odnosząc się do:

 

1/ rzeczy, np. the end of the book (koniec książki)
the shade of the tree (cień drzewa)

 

2/ ich części, np.: the top of the box (wierzch pudełka)
the roof of the house (dach domu)

 

3/ abstrakcji, np.: the cost of living (koszty utrzymania)

 

4/ rzeczowników opisywanych dłuższą frazą lub zdaniem,
np.: the book of the boy in the red sweater.
(książka chłopca w czerwonym swetrze)

 

Podwójna forma dzierżawcza

Forma 's może także wystąpić po konstrukcji z of, np.: a friend of my brother’s (jeden z przyjaciół mego brata), i jest to tzw. Double Possessive (Double Genitive) – podwójna konstrukcja dzierżawcza. W wyrażeniu poprzedzającym rzeczownik używamy określników takich, jak: a, this, that, these, those, some i any; po rzeczowniku zaimków dzierżawczych (mine, yours, his, hers, ours i theirs). Użycie określników wskazujących (this, that, these, those) może sugerować krytyczny stosunek,
 
np.: That silly friend of yours.
(Ten twój niemądry kolega.)